Les 5

Onze drie akkoordjes hebben wel een serieuze beperking; ze zijn alleen bruikbaar voor majeur.

ff een btje uitleg...

Laten we even de makkelijkste pianotoonladder erbij nemen. De toonladder van C. Beginnend op de C sla je een voor een de witte toetsen aan van links naar rechts tot je weer een C tegenkomt. Dat is alles; makkelijk zat.

Met drie akkoorden:

• C-akkoord (bestaande uit C-E-G begin op de eerste noot van de ladder en sla steeds een toets over)
• G7-akkoord (bestaande uit G-B-D-F) - begin op de laatste noot van het vorige akkoord (een kwint hoger)
• F-akkoord (bestaande uit F-A-C) - het akkoord dat als hoogste noot weer een C heeft (een kwint lager)

kunnen we alle tonen van de toonladder als het ware 'afdekken': C-D-E-F-G-A-B-C

Een toonladder die begint op de A en weer alle witte naar boven tot de volgende A gebruikt, heeft dezelfde noten, maar een heel ander karakter. Als we daar de eerder gevonden akkoorden C G7 en F bij gebruiken dekken we weliswaar ook die toonladder netjes af, maar toch klinkt dat niet lekker. Als we nou eens hetzelfde doen als met de C-toonladder hierboven:
Begin op een A, een toets overslaan, dan zitten we op een C en weer een toets overslaan, en we hebben een E: A-C-E en dat klinkt al heel anders - we hebben het mineurakkoord heruitgevonden: Am. Achter de letter van het akkoord zetten we een kleine letter 'm' om mineur aan te geven.

• Am-akkoord (bestaande uit A-C-E) - begin op de eerste noot van de ladder en sla steeds een toets over)
• Em-akkoord (bestaande uit E-G-B) - begin op de laatste noot van het vorige akkoord (een kwint hoger)
• Dm-akkoord (bestaande uit D-F-A) - het akkoord dat als hoogste noot weer een A heeft (een kwint lager)

Ook hiermee kunnen we hetzelfde rijtje tonen (maar in een andere volgorde) afdekken A-B-C-D-E-F-G-C

Nog één kleinigheidje. In heel veel mineur-muziek wordt de laatste toon een halve noot hoger gemaakt, om meer spanning te krijgen vlak voor je weer 'thuis' op de grondtoon komt: halve tonen 'trekken'. Dat heeft meteen gevolgen voor de akkoordjes: E-G-B wordt E-G#-B ofwel het E-akkoord. Als we daar ook weer een tertsje bovenop stapelen (een D erbij) dan hebben we het E7-akkoord - en die kenden we al. Heel veel mineurliedjes laten zich begeleiden met Am, E7 en Dm-akkoord.

Zoals je net hebt gezien kun je door de middelste noot van een akkoord (de 'terts') een halve noot omhoog te doen van een mineur-akkoord een majeur akkoord maken. Andersom ook! Het A-akkoord ombouwen tot een Am-akkoord blijkt op gitaar makkelijk te gaan: het enige dat er hoeft te gebeuren is de middelste noot (een C#) een halve toon (=1 vakje op de gitaar) terug te zetten:

Zelfde verhaal voor D resp. Dm. Hier maken we van de F# op de hoogste snaar een F

Resumerend, voor de toonsoort A-mineur gebruik je:

o o o Am

o o o o E7

x o o Dm