Jazzakkoorden: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
Ofwel: | Ofwel: | ||
* op de ''1e'' en ''4e'' trap van de [[toonladder]] ( C en F) wordt een [[groot-septiemakkoord]] gebruikt; | * op de ''1e'' en ''4e'' trap van de [[toonladder]] ( C en F) wordt een [[groot-septiemakkoord]] gebruikt; | ||
* op de ''2e'', ''3e'' en ''6e'' trap (A, D en E)een [[mineur-septiemakkoord]] | * op de ''2e'', ''3e'' en ''6e'' trap (A, D en E) een [[mineur-septiemakkoord]] | ||
* op de ''5e'' trap, (G) zoals altijd het [[dominant-septiemakkoord]] | * op de ''5e'' trap, (G) zoals altijd het [[dominant-septiemakkoord]] | ||
* en op de ''7e'' trap (B) een [[halfverminderd septiemakkoord]] | * en op de ''7e'' trap (B) een [[halfverminderd septiemakkoord]] | ||
Al deze akkoorden zijn steeds laddereigen; alle noten uit de akkoorden horen in de bijbehorende toonladder. | Al deze akkoorden zijn steeds laddereigen; alle noten uit de akkoorden horen in de bijbehorende toonladder. | ||
In plaats van een dominant-septiemakkoord kan er een [[none akkoord]] gebruikt worden; er wordt nog een terts boven op gestapeld. Het {{G7}} akkoord wordt dan vervangen door een {{G9}} met dus behalve de F ook een A. Met dat tertsen stapelen kun je nog twee keer verder gaan: een terts erbij en er ontstaat een 11- (of [[undecime-akkoord]]) G-B-D-F-A-C en een 13-akkoord ([[tredecime-akkoord]]): G-B-D-F-A-C-E. Hiermee zitten alle noten van de toonladder in het akkoord... Op gitaar kun je daar niet zo veel mee, er zitten zes snaren op en je kunt daarmee dus geen zeven noten tegelijk spelen. Volgende tertsen leveren alleen maar eerder al gebruikte noten op. | In plaats van een dominant-septiemakkoord kan er een [[none akkoord]] gebruikt worden; er wordt nog een terts boven op gestapeld. Het {{cf|G7}} akkoord wordt dan vervangen door een {{cf|G9}} met dus behalve de F ook een A. Met dat tertsen stapelen kun je nog twee keer verder gaan: een terts erbij en er ontstaat een 11- (of [[undecime-akkoord]]) G-B-D-F-A-C en een 13-akkoord ([[tredecime-akkoord]]): G-B-D-F-A-C-E. Hiermee zitten nu ''alle'' noten van de toonladder in het akkoord... Op gitaar kun je daar niet zo veel mee, er zitten zes snaren op en je kunt daarmee dus geen zeven noten tegelijk spelen. Volgende tertsen leveren overigens alleen maar eerder al gebruikte noten op. | ||
Als je in [[none-akkoord|9]], [[undecime-akkoord|11]] of [[tredecime-akkoord|13]] meer noten moet spelen dan er snaren zijn | Als je in een [[none-akkoord|9]], [[undecime-akkoord|11]] of [[tredecime-akkoord|13-akkoord]] meer noten moet spelen dan er snaren zijn of de greep onmogelijk wordt, moet je noten uit een akkoord gaan weglaten. De eerste kandidaat om weg te laten is doorgaans de kwint. In het {{cf|G13}} akkoord wordt dat dus de D. Als er een bas (of piano) al de grondtoon speelt kan die dus ook uit het akkoord weggelaten worden: B-F-A-C-E is wat dan over blijft. Ook als alle noten wel te grijpen zijn in een akkoord is het niet gezegd dat zo'n akkoord ook fijn klinkt. Vaak wordt dan in plaats van een 'echt' 13 een [[zes-akkoord|add6]] gespeeld ofwel een [[G-akkoord]] met toegevoegde 6: G-B-D-E vaak als {{cf|G6}} genoteerd. | ||
Als er een bas (of piano) al de grondtoon speelt kan die dus ook uit het akkoord weggelaten worden: B-F-A-C-E is wat dan over blijft. | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
Huidige versie van 6 mrt 2021 om 12:25
In de jazz wordt meestal met septiemakkoorden geharmoniseerd. In plaats van een de 'gewone' harmonisatie met af en toe een dominant-septiemakkoord op de juiste plek, worden alle akkoorden voorzien van een extra terts. In een toonladder van C-groot:
- C, D, E, F, G, A, B, C
krijg je op de achtereenvolgende trappen dan de volgende akkoorden:
CΔ - Dm7 - Em7 - FΔ - G7 - Am7 - BØ
Ofwel:
- op de 1e en 4e trap van de toonladder ( C en F) wordt een groot-septiemakkoord gebruikt;
- op de 2e, 3e en 6e trap (A, D en E) een mineur-septiemakkoord
- op de 5e trap, (G) zoals altijd het dominant-septiemakkoord
- en op de 7e trap (B) een halfverminderd septiemakkoord
Al deze akkoorden zijn steeds laddereigen; alle noten uit de akkoorden horen in de bijbehorende toonladder.
In plaats van een dominant-septiemakkoord kan er een none akkoord gebruikt worden; er wordt nog een terts boven op gestapeld. Het G7 akkoord wordt dan vervangen door een G9 met dus behalve de F ook een A. Met dat tertsen stapelen kun je nog twee keer verder gaan: een terts erbij en er ontstaat een 11- (of undecime-akkoord) G-B-D-F-A-C en een 13-akkoord (tredecime-akkoord): G-B-D-F-A-C-E. Hiermee zitten nu alle noten van de toonladder in het akkoord... Op gitaar kun je daar niet zo veel mee, er zitten zes snaren op en je kunt daarmee dus geen zeven noten tegelijk spelen. Volgende tertsen leveren overigens alleen maar eerder al gebruikte noten op.
Als je in een 9, 11 of 13-akkoord meer noten moet spelen dan er snaren zijn of de greep onmogelijk wordt, moet je noten uit een akkoord gaan weglaten. De eerste kandidaat om weg te laten is doorgaans de kwint. In het G13 akkoord wordt dat dus de D. Als er een bas (of piano) al de grondtoon speelt kan die dus ook uit het akkoord weggelaten worden: B-F-A-C-E is wat dan over blijft. Ook als alle noten wel te grijpen zijn in een akkoord is het niet gezegd dat zo'n akkoord ook fijn klinkt. Vaak wordt dan in plaats van een 'echt' 13 een add6 gespeeld ofwel een G-akkoord met toegevoegde 6: G-B-D-E vaak als G6 genoteerd.